Easter Island

Unsolved Mysteries: 'Easter Island aka The Navel of the World'
ေျဖရွင္းမရေသာ အံဖြယ္ပေဟ႒ိမ်ား  : အံ႔ဖြယ္ အီစတာကြ်န္း (သို႔) ကမၻာေျမႀကီး၏ ခ်က္

==============================================

က်ေနာ္တို႔ဟာ ထူးဆန္းအံ႔ဖြယ္ေတြျပည့္ႏွက္ေနတဲ႔ ကမၻာႀကီးေပၚမွာ ေနထိုင္ေနၾကရတာပါ။သိပၸံပညာေတြ ထြန္းကားေနတဲ႔ ေခတ္ႀကီးမွာေတာင္ ေျဖရွင္းမရတဲ႔ ပေဟဌိေတြဟာ ဒုနဲ႔ေဒးရွိေနခဲ႔တာပါ။ ဥပမာ ဘာျမဴဒါႀတိဂံထဲမွာ ဘာေတြျဖစ္ခဲ႔သလဲ? အတၱလန္တိတ္ သမုဒၵရာေအာက္က ဘီမီနီလမ္းေၾကာင္းကေကာ ဘယ္လိုျဖစ္ေပၚခဲ႔တာလဲ? ဒါေတြဟာ လက္ရွိအခ်ိန္အထိ ဝိဝါဒေတြ ကြဲျပားေနခဲ႔တာပါ။

ယခုေဖာ္ျပမဲ႔ အီစတာကြ်န္းဟာလည္း စိတ္ဝင္စားဖြယ္ေတြ ေမးခြန္းေတြနဲ႔ ျပည့္ႏွက္ေနတဲ႔ ကြ်န္းတစ္ခုပါ။ ခ်ီလီႏိူင္ငံရဲ႕ Concepcion ၿမိဳ႕ရဲ႕ေတာင္ဘက္ပိုင္းမွာရွိၿပီး ခ်ီလီႏိူင္ငံ ႏွင့္ တီဟီတီရဲ႕ အလယ္ေလာက္မွာရွိတဲ႔ ႀတိဂံပံုသ႑ာန္ရွိ မီးေတာင္ကြ်န္းေလးပါ။ထိုေနရာေလးသည္ ကမၻာေပၚတြင္ အျခားေနရာမ်ားႏွင့္ အလြန္ကြာေဝးကာ အလြန္ပင္အထီးက်န္ဆန္လွေသာ ေနရာတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုကြ်န္းေလးေပၚတြင္ ေရွးပေဝသဏီက အသိရခက္ေသာမ်ိဳးႏြယ္စု တစ္စုသည္ တန္ ၉၀ ေက်ာ္ေလးေသာ ေက်ာက္သားႀကီးမ်ားကို ထူးဆန္းေသာပံုပန္းသ႑န္ရွိေသာ ရုပ္ထုႀကီးမ်ားကိုထုဆစ္ကာ ေႏွာင္းလူသားတို႔အတြက္ ပေဟ႒ိမ်ားကို ထားရွိခဲ႔ၾကေလသည္။

အီစတာကြ်န္း၏ အဓိကထူးျခားခ်က္မွာ ၈၈၇ ခုေသာ ဧရာမ မီးေတာင္ေခ်ာ္ရုပ္ထုေခၚ မိြဳင္ေတြပါပဲ။ထို မိြဳင္ မ်ားသည္ ၁၂ ေပမွ ၁၅ ေပအထိအျမင့္ရွိကာ ပ်မ္းမ်အေလးခ်ိန္သည္ တန္ ၂၀ ခန္႔အထိရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ဤကြ်န္းေလးကို ေရွးယခင္က 'Te Pito o te Henua' လို႔ေခၚဆိုခဲ႔ၿပီး ကမၻာႀကီးရဲ႕ ခ်က္လို႔ အမည္တြင္ခဲ႔တာကလည္း ပိုမိုထူးျခားဆန္းၾကယ္ေစခဲ႔တဲ႔ အခ်က္တစ္ခ်က္ပါ။
ကြ်န္းအႏွံ႔အျပားမွာ ပလက္ေဖာင္းေတြထုဆစ္ခဲ႔ၾကၿပီး ထိုအေပၚမွာ မိြဳင္ေတြဟာ ပင္လယ္ဘက္ကိုမ်က္ႏွာမူၿပီး ရပ္တည္ေနခဲ႔ၾကတာပါ။ မိြဳင္အမ်ားစုကို အဝါေရာင္မီးေတာင္ေက်ာက္သားနဲ႔ ထုဆစ္ခဲ႔ၾကၿပီး လက္ရာကလည္း အင္မတန္ညက္ေညာေျပျပစ္တာကို ေတြ႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ထူးျခားတာကေတာ့ ေဘးအႏၱရာယ္တစ္ခုခု ႀကံဳေတြ႕ခဲ႔ရၿပီး ကြ်န္းေပၚမွာ မၿပီးျပတ္ေသးေသာ ထုဆစ္လက္စ မိြဳင္ရုပ္ထုေတြကိုလည္း ေတြ႕ျမင္ေနရတာပါ။ ေက်ာက္တံုးအစအနေတြကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ကြ်န္းသူကြ်န္းသားေတြဟာ ေဘးအႏၲရာယ္တစ္ခုခုေၾကာင့္ ထုဆစ္လက္စမိြဳင္ေတြကို စြန္႔ပစ္ထြက္ေျပးခဲ႔ၾကတယ္လို႔ ယူဆစရာရွိေနခဲ႔ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ အီစတာကြ်န္းေပၚက Rongorongo အမည္ရေသာ အေရးအသားယာလည္း သမုဒၶရာေဒသပိုင္းမွာ ေတြ႕ခဲ႔ရတဲ႔ တစ္ခုတည္းေသာ ေရွးေဟာင္းစာအေရးအသားျဖစ္ၿပီး ယခုထက္ထိ ဘာသာျပန္ပံုေဖာ္ႏိူင္ျခင္း မရွိေသးတာကလည္း အီစတာကြ်န္းကို ပိုမိုထူးဆန္းေလးနက္ ေစခဲ႔တာပါ။ ဒီေတာ့ အီစတာကြ်န္းမွာ ဘယ္လူမ်ိဳးစုေတြ ႀကီးစိုးေနထိုင္ခဲ႔လည္းဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ဆက္လက္ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ဗ်ာ။

ကမၻာ့လူမႈေဂဟစနစ္ႏွင့္ အေဝးကြာအထီးအက်န္ဆံုးျဖစ္ေသာ အီစတာကြ်န္းကို ေအဒီ ၇၀၀ မွ ၁၁၀၀ ၾကားကာလမ်ားတြင္ ပိုလီနီးရွန္းမ်ိဳးႏြယ္စုမွ မေတာ္တဆ ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ႔ၿပီး လက္မႈပညာအလြန္ ေခတ္မွီထြန္းကားခဲ႔ဟန္ ရွိသည္ကို မြိဳင္ရုပ္ထုမ်ားကိုၾကည့္ျခင္းျဖင့္ သိရွိႏိူင္ပါသည္။ အစပိုင္းတြင္ လူဦးေရ ၁၅၀၀၀ ခန္႔ရွိသည္ဟု ခန္႔မွန္းရၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ပိုလီနီးရွန္းၾကြက္မ်ား Outbreak ျဖစ္လာျခင္း, လူဦးေရအဆမတန္ ထူထပ္လာျခင္းႏွင့္ သဘာဝအရင္းအျမစ္မ်ားႏွင့္ သစ္ေတာမ်ားျပဳန္းတီးလာျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေအဒီ ၁၇၂၂ ခုႏွစ္တြင္ လူဦးေရသည္ ၂၀၀၀ မွ ၃၀၀၀ ၾကားအထိ က်ဆင္းလာခဲ႔သည္ဟု သိရွိရသည္။ ေအဒီ ၁၈၆၀ မွစတင္၍ ေရာဂါဘယမ်ား ဆိုးရႊားလာျခင္းႏွင့္ ကြ်န္ျပဳခိုင္းေစခံရမႈတို႔ေၾကာင့္ ေအဒီ ၁၈၇၇ ခုႏွစ္တြင္ ကြ်န္းသူကြ်န္းသားဦးေရ ၁၁၁ ေယာက္သာက်န္ရွိသည္အထိ လူဦးေရေလ်ာ့က်ခဲ႔ရပါသည္။ ေလ့လာသူအမ်ားစုသည္ ကြ်န္းသူကြ်န္းသားတို႔၏ ရာဇဝင္သမိုင္းေၾကာင္းကို ဤမ်အထိေျခရာခံေလ့လာႏိူင္ခဲ႔ၾကေသာ္လည္း ယင္းေက်ာက္ရုပ္ထုႀကီးမ်ားကို မည္သည့္ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ ထုဆစ္ခဲ႔ၾကပါသနည္း? ထုဆစ္ခဲ႔ၾကေသာ ပညာရွင္မ်ားသည္ အဘယ္ေၾကာင့္ သဲလြန္စမက်န္ပဲ ေပ်ာက္ကြယ္သြားၾကသနည္း? ဆိုသည့္ ေမးခြန္းမ်ား၏ အေျဖကိုမူ ရွာေဖြေလ့လာႏိူင္ခဲ႔ျခင္း မရွိခဲ႔ပါေခ်။

ထို႔အျပင္ ေရဒီယိုကာဗြန္နည္းအရ ေက်ာက္ရုပ္ထုမ်ားကို စမ္းသပ္စစ္ေဆးရာတြင္ ကြ်န္းသူကြ်န္းသားတို႔၏ ေက်ာက္ဆစ္ထုဆစ္ျခင္းမွာ ေအဒီ ၁၆၅၀ ခုႏွစ္တြင္ လံုးဝရပ္ဆိုင္းသြားခဲ႔ေၾကာင္း အံ႔ဖြယ္ေတြ႕ရွိခဲ႔ရပါသည္။ ဤအခ်က္ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ကြ်န္းသူကြ်န္းသားတို႔၏ ေက်ာက္ဆစ္ထြင္းထုျခင္းအတတ္မွာ လြန္စြာေခတ္လြန္ေနေၾကာင္းကို သိရွိရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ဤမ်ႀကီးမားေသာ ေက်ာက္ဆစ္ရုပ္ႀကီးမ်ားကို မည္သည့္နည္းျဖင့္ ထြင္းထု၍ တစ္ေနရာမွတစ္ေနရာ ေရြ႕ေျပာင္းကာ ကြ်န္းအႏွံ႔စိုက္ထူခဲ႔သနည္းဟူေသာ ေမးခြန္းမွာမူကား ဒ႑ာရီတစ္ခုအျဖစ္သာ က်န္ရစ္ခဲ႔မည္ျဖစ္ပါေတာ့သည္။ လြန္ခဲ႔ေသာမၾကာမီ ႏွစ္မ်ားအတြင္း အသစ္ရွာေဖြေတြ႕ရွိမႈမ်ားကလည္း အီစတာကြ်န္းေပၚမွ သံသရေမးခြန္းမ်ားကို ထပ္ဆင့္တိုးပြားေစမည္ ျဖစ္ပါသည္။

အသစ္ရွာေဖြေတြ႕ရွိမႈမ်ားအရ အီစတာကြ်န္းေပၚမွ မိြဳင္ ရုပ္ထုႀကီးမ်ားသည္ ေျမျပင္ေပၚတြင္ ထိုးထြက္ေနေသာ ရုပ္ထုအစိတ္အပိုင္းမ်သာျဖစ္ၿပီး တူးေဖာ္လိုက္ပါက ေအာက္ဘက္ပိုင္းတြင္ ဧရာမကိုယ္ထည္တစ္ခုပါ ထြက္ေပၚလာေၾကာင္း အံ႔ဖြယ္ေတြ႕ရွိရမည္ျဖစ္သည္။ 'Art within Art' ဆိုသည့္အတိုင္း ထိုကိုယ္ထည္ပိုင္း၏ ေက်ာဘက္တြင္မူ အေသးစိတ္ထြင္းထုထားေသာ ေက်ာက္ဆစ္ကႏုတ္မ်ားကို ထင္ရွားစြာရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ႔ရပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အီစတာကြ်န္းကို ေလ့လာေနသူပညာရွင္မ်ားအဖို႔ ယခင္ေမးခြန္း၏အေျဖမ်ားကို ရွာေဖြေတြ႕ရွိျခင္းမရွိေသးပဲ အသစ္အသစ္ေသာ ပေဟဠိမ်ားသာ ဆက္လက္ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ႔ပါေၾကာင္းႏွင့္.......

# မိြဳင္ ေခၚ ဧရာမ ေက်ာက္ဆစ္ရုပ္ထုႀကီးေတြကို ဘယ္လိုသယ္ေဆာင္ထြင္းထုၿပီး အဘယ္အေၾကာင္းေၾကာင့္ ကိုယ္ထည္ေတြဟာ ေျမႀကီးေအာက္ေရာက္ခဲ႔ရပါသလဲ?

# ပိုလီနီးရွန္း လူမ်ိဳးစုေတြရဲ႕ ဗိသုကာလက္ရာဟာ ေအဒီ ၁၅၀၀ မတိုင္မီႏွစ္မ်ားကတည္းက ဘယ္လိုျဖစ္ၿပီး အဲ႔ဒီေလာက္ေခတ္လြန္ေနခဲ႔ရတာလဲ?

# သုံးထပ္တိုက္ေလာက္ အျမင့္ရွိေနတဲ႔ မိြဳင္ေတြက ကြ်န္းသူကြ်န္းသားေတြရဲ႕ လက္ရာမဟုတ္ပဲ အျခားၿဂိဳလ္ကမၻာကလာတဲ႔ ၿဂိဳလ္သားေတြရဲ႕ လက္ရာေလလား?

# လူအမ်ားေတြးထင္ေနၾကသလို အီစတာကြ်န္းဟာ ကမၻာေျမႀကီးတစ္ခုရဲ႕ ေရေပၚတင္က်န္ခဲ႔တဲ႔ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခု သက္သက္လား?

ဆိုတဲ႔ ပေဟဠိမ်ား၏ အေျဖကိုမူကား အီစတာကြ်န္းပတ္ပတ္လည္တြင္ ပင္လယ္ဘက္သို႔မ်က္ႏွာမူလ်က္ရွိေသာ မိြဳင္ရုပ္ထုႀကီးမ်ားမွလြဲ၍ အျခားသူမ်ားအဖို႔ အံ႔ဖြယ္ပုစၧာတစ္ပုဒ္အျဖစ္ က်န္ရွိေနဦးမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း.......

Translated by #DrAung

--------------------